3 AGUSTOS ŞENGAL KATLİAMININ 5. YILINDA ÊZİDÎLER ANILDI
IŞİD’in 3 Ağustos 2014’te gerçekleştirdiği Şengal Ezidi Katliamı’nın yıldönümü dolayısıyla birçok il ve ilçede farklı eylem ve etkinlikler düzenlendi. Katliamın kınandığı eylemlerde, yaşamını yitiren Êzidîler anıldı. Her yerde saat 11.00’ı gösterdiğinde saygı duruşunda bulunulurken, Kürt TV’leri ise bir dakika ekran karartı. Diyarbakır ve Dersim’de beyaz kıyafetler giyerek, Şengal Katliamı’na tepki gösteren kadınlar, 3 Ağustos tarihinin “Kadın Kırımına Karşı Mücadele Günü” olarak kabul edilmesini istedi.
Kürt TV’leri ekran karartı
Şengal Katliamı’nın 5. yıldönümü dolaysıyla Kürt televizyon kanalları olan Medya Haber, Sterk, Çira, Ronahî ve Aryen, Êzidîlere yönelik soykırım saldırıları sırasında hayatını kaybeden ve kaçırılanlar anısına saat 11.00’da bir dakika boyunca ekranlarını karartı.
Diyarbakır
Zorla Alıkonulan Kadınlar İçin Mücadele Platformu üyeleri ve HDP’li kadınlar, Şengal katliamının yıldönümü nedeniyle Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Kongre Merkezi önünde açıklama yaptı. Açıklamaya, platform üyelerinin yanı sıra DTK Eş Başkanı Leyla Güven, HDP milletvekilleri ve çok sayıda kadın katıldı. Beyaz elbise giyen kadınların, siyah kurdeleler taktığı görüldü. Açıklamanın Kürtçesini HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Dilan Dirayet Taşdemir, Türkçesini ise platform üyesi avukat Cemile Turhallı Balsak okudu.
Av. Balsak, 3 Ağustos 2014 te bütün dünyanın canlı tanıklığında gerçekleşen bir soykırımı, 73. ferman olarak yaşayan Êzidîlerin, 21’inci yüzyılın en korkunç vahşetine maruz kaldığını belirterek, “Êzidî halkının birçoğunun öldürülüp toplu mezarlara gömülmesi, binlerce kadın ve çocuğun radikal cihadist çete örgütü IŞİD tarafından kaçırılması, köle pazarlarında satılması, din değiştirmeye zorlanmaları, sistematik bir istismar ve işkenceye maruz kalmaları, 3 bine yakın kadının halen alıkonmuş olması bu trajedinin vahametini de daha da artırdı” şeklinde konuştu.
Suçların cezasız kalması
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonu’na bağlı araştırma komisyonu tarafından Êzidîlerin soykırıma uğradığı rapor edilmesine rağmen, BM Güvenlik Konseyi nezdinde bir girişimde bulunulmadığını hatırlatan Balsak, “Oysaki ki dünya bir insanlık trajedisine canlı bir şekilde tanıklık etmiş, ele geçen bilgi ve belgeler ve anlatımlar bu vahşetin boyutunu tüm verileriyle ortaya koymuştur. Dünyanın en büyük topluluğu olarak kabul edilen Birleşmiş Milletler ve ona bağlı Güvenlik Konseyi’nin bu noktada kendi komisyonları nezdinde hazırlanmış raporlar olmasına rağmen bir açıklama yapılmamış olması düşündürücüdür” dedi.
BM’nin bu katliamı tanıması ve adaletin sağlanması için de uluslararası ceza mahkemesinin kurulması gerektiğini dile getiren Balsak, “Êzidî halkının tüm haklarını garanti altına alınması uluslararası hukuk çerçevesinde Êzidî halkının kendi kaderini tayin etme ve statüye kavuşturulması hakkı, Êzidî halkının yeni katliamlara karşı korunması açısından hayati öneme sahiptir. Bugün bu suçların cezasız kalması bu yapılar ile işbirliği içinde olan devletlere ve oluşumlara cesaret vermekte ve halkları yeni suçların hedefi haline getirdi” ifadelerini kullandı.
Kadın Kırımına Karşı Mücadele Günü
3 Ağustos tarihinin “Kadın Kırımına Karşı Mücadele Günü” olarak kabul edilmesi çağrısını yenileyen Balsak, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu çağrımızın dünyanın farklı bölgelerinde karşılık bulmuş olması ve özellikle de Êzidî Kadın Federasyonunca 3 Ağustos’un “Feminiside karşı eylem günü” olarak ilan edilmesine ilişkin yapılan açıklama önemlidir. Avrupa’dan Kanada’ya, Avustralya’dan Afrika ülkelerine, Türkiye’den Irak’a kadar dünyanın birçok ülkesinde kadın hareketleri yapılan bu çağrıyı sahiplenmiş, aynı gün aynı dakika tek yürek olarak barbarlığa, vahşete, kıyıma karşı ortak mücadele kararlılığı sergilemişlerdir. Bugünde bu kararlılık devam etmektedir.
Açıklama çekilen zılgıt ve alkışlarla son buldu.
Dersim
Dersim’de HDP Kadın Meclisi ve Özgür Kadın Hareketi (Tevgera Jinên Azad -TJA) tarafından basın açıklaması gerçekleştirildi. HDP il binasında gerçekleştirilen açıklamayı okuyan HDP Kadın Meclisi üyesi Nurgül Yalay, yaşanan katliamı hatırlatarak, “3 Ağustos kadın kırımı ve soykırıma karşı uluslararası eylem günü ilan edilene kadar ‘kadın soykırımı durduracağız, yaşamı özgürleştireceğiz’ şiarı ile haykıracağız. Bu yılda tüm dünya kadınları olarak 1 dakika sesiz olmaya, Êzidîlerin sembolü olan beyaz giyinmeye, siyah kurdele takarak soykırıma karşı mücadele sözümüzü yineliyoruz” dedi.
Şırnak
TJA, Şırnak’ın İdil ilçesinde katledilen Êzidîler için basın açıklaması yaptı. HDP İlçe Örgütü binası önünde yapılan açıklamaya, kadınlar Botan bölgesinde özgü olan ve barışı simgelediği belirtilen beyaz renkli yöresel kıyafetleriyle katıldı. HDP Kadın Meclisi’nden Medya Hezer, Êzidîlere dönük saldırıların aynı zamanda kadın kırımı olduğuna dikkati çekti. Hezer, halkların varlık, inanç ve özgürlüklerinin, “öz irade, öz yönetim ve öz savunma” ile güvence altına alınabileceğine vurgu yaptı.
Açıklama sonrası saldırılarda hayatını kaybeden Êzidîler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunularak, “Jin, jiyan, azadî” (Kadın, yaşam, özgürlük) sloganı atıldı.
Adana
HDP Adana İl Kadın Meclisi, IŞİD’in Şengal Katliamı’nın 5. yıldönümünde katledilen Êzidîleri andı. HDP il binasında yapılan açıklamaya çok sayıda kadın katılırken, anma saygı duruşuyla başladı. Êzidî kadınlarının vahşete maruz kaldığını söyleyen HDP Adana İl Kadın Meclisi üyesi Berivan Gökalp, katliamın üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen dünya kamuoyunun sessiz kaldığını söyledi. Gökalp, kadınlar olarak mücadelelerini yükselteceklerini ve 3 Ağustos’un “Kadın Kırımı ve Soykırımı’na Karşı Uluslararası Eylem Günü” ilan edilmesini istedi. Gökalp, “Kadın soykırımını durduracağız, yaşamı özgürleştireceğiz şiarıyla haykıracağız” dedi.
İzmir
İzmir’de kadınlar, IŞİD’in Şengal saldırısının 5’inci yıldönümünde katledilen Êzidîleri andı. Konak ilçesinde bulunan Vapur İskelesi önünden düzenlenen açıklamada, “Kadın, yaşam özgürlük”, “Êzidî kadınların direnişi direnişimizdir” ve “Yaşasın kadın dayanışması” dövizleri taşındı. Kadınlar adına Kadınlar Birlikte Güçlü Platform üyesi Çiçek Aktaş yaptı. Açıklama öncesi kadınlar saat 11.00’da yaşamını yitiren Êzidî kadınlar için bir dakikalık sessizlik duruşu yaptı.
“Adaletin olmadığı yerde barış da olmaz” diyen Aktaş, 3 Ağustos 2014 tarihinde bütün dünyanın canlı tanıklığında gerçekleşen bir soykırımı olduğunu söyledi. Ezidîlerin 21’inci yüzyılın en korkunç vahşetine maruz kaldığını belirten Aktaş, Ortadoğu’da IŞİD’in insanlık için büyük bir tehdit oluşturmaya devam ettiğini vurguladı. Aktaş, “Soykırımın asıl odağında kadınların olduğunu yalnızca Şengal’de değil, Zilan, Dersim, Enfal ve Suruç katliamları göstermiştir. Bu nedenle 3 Ağustos tarihinin ‘Kadın Kırımına Karşı Mücadele Günü’ olarak kabul edilmesi çağrımızı yeniliyoruz. Biz kadınlar diyoruz ki, bu çete yapılanmasının elinde tek bir kadın kalana kadar hiçbirimiz özgür değiliz. Biz kadınlar diyoruz ki; soykırım ve kadın kırımı bir insanlık suçudur. Suçlular hesap verene kadar adalet arayışımız son bulmayacaktır” dedi.
Urfa
HDP Urfa il binasında TJA’lı kadınlar tarafından düzenlenen basın toplantısına Milletvekili Ayşe Sürücü, Barış Anneleri yanı sıra çok sayıda kadın katıldı. Yaklaşık 3 bine yakın Êzidî kadının kayıp olduğuna dikkat çekilen toplantı hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. Açıklama esnasında sık sık “Jin, jiyan, azadi” sloganı atıldı. Toplantıda konuşan Sürücü, saldırının üzerinde geçen 5 yıllık süre zarfında hala acıların yaşandığını belirterek, saldırıyı yapan IŞİD ve onun destekçilerinin yargılanması gerektiğini ifade etti.
Şengal halkının ve kadınların tarih boyunca büyük katliam ve saldırılara maruz kaldığına dikkati çeken Sürücü, “Şengal halkının saldırılara yüz yüze kalmaması için statü sahibi olmalı ve Birleşmiş Milletler tarafından çözüme kavuşturulmalı ve garantiye alınmalıdır. Katliamların yaşandığı yerde şimdilerde kadınların zaferi hakimdir. Esir olan bir kadın dahi kalsa bile biz kadınlar özgür olamayız. 3 ağustosun kadın mücadele ve işgale karşı durma günü olarak kabul edilmesi gerekir” dedi.
Barış: “Geri dönüşler sağlansın”
Êzidî Soykırımı’na ilişkin açıklama yapan HDP Basın Yayın ve Propagandadan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Azad Barış, soykırımdan kurtulanların geri dönüşünün sağlanmasını istedi.
Barış, “3 Ağustos 2014’te bu kadim toprakların karanlık geçmişine yeni bir kara sayfa eklendi; bölge ülkeleri ve emperyalist ülkeler tarafından himaye edilen IŞİD’e bağlı çeteler, Şengal’de aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da olduğu 5 binden fazla Êzidî Kürdü katletti. Binlercesini rehin aldı, yüzbinlerce Êzidî Kürdü kadim topraklarını terk etmeye zorladı. Yaşanan katliamdan sonra binlerce kadın kaçırıldı, pazarlarda satıldı, köleleştirildi” dedi.
Katliamın üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen Şengal’deki Êzidî halkının yaralarının henüz sarılmadığını belirten Barış, sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:
Êzidîler yaşadıkları kadim topraklardan bugün de sürülmek istenmekte, bölge Êzidîsizleştirilmeye/Kürtsüzleştirilmeye devam edilmektedir. Bugün de benzer şekilde Êzidîler katliam tehlikesiyle karşı karşıya. IŞİD’in yarım bıraktığı fermanı tamamlamaya, bölgeyi işgal etmeye dönük düşmanca politikalar bugün de bölge devletleri tarafından icra edilmektedir. Êzidî Kürtlerin varlığına yönelik bu tehditlere karşı uluslararası toplumun üzerine düşen sorumlulukları yerine getirme gerekir. Şengal’in Êzidîsizleştirilmesi, bu kadim toprakların kadim halkına karşı saldırılara müsaade edilemez. Şengal’de insani yaşam koşullarının oluşturulması, yerinden-yurdundan kaçmak zorunda bırakılmış Şengalli Êzidîlerin geri dönüş imkânlarının yaratılması ve güvenlik endişelerinin giderilmesi gerekir.
3 Ağustos Şengal Katliamı’nın 5’inci yıldönümünde tarihleri boyunca baskı, zulüm ve soykırım uygulamalarına maruz kalan Êzidî Kürtlerin yanında olduğumuzu belirtiyoruz. IŞİD tarafından hunharca katledilen Êzidîleri saygı ile anıyoruz. Soykırımlara, katliamlara ve insanlık dışı uygulamalara karşı bütün insanlığı mücadele etmeye çağırıyoruz.
Uca: “Türkiye soykırımı tanısın”
HDP’nin Êzidî milletvekili Feleknas Uca da, katliama ilişkin açıklama yaptı. Uca, Şengal’de, 3 Ağustos 2014’te IŞİD çeteleri tarafından gerçekleştirilen soykırımın 5’inci yılına girdiğini hatırlattı. Soykırımdan canlarını kurtarmaya çalışan 150 binden fazla Êzidînin Şengal Dağı’na kilometrelerce yolu yürüyerek sığındığı, sıcak, açlık ve susuzluktan sağ kurtulabilen 33 bin insanın Diyarbakır, Urfa, Şırnak, Siirt, Mardin ve Batman’a göç ettiğini hatırlatan Uca, “73. Ferman burada bitmemiş, binlerce Êzidî, Avrupa yollarına düşmüş, kimisi öldürülmüş, kimisi sularda boğulmuş, cenazeleri dahi bulunamamıştır. Bugün halen IŞİD’in elinde 3 bin esir bulunmaktadır. Türkiye topraklarında kalanlar ise yaşamlarını belediyelerimizin sağladığı olanaklarla idame ettirmeye çalışmıştır. Ancak ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalan Êzidîler Türkiye’de barındıkları süre boyunca göçmen statüsüne sahip olmadıklarından dolayı sağlık hizmetlerinin tamamından yoksun kalmışlardır. Diğer sığınmacılarla aynı statüye sahip olmaları için tarafımızca defalarca çağrılar yapılmasına karşın bu çağrılar sonuçsuz kalmış, Êzidîler çifte standardın kurbanı olmuşlardır” dedi.
Katliamın tanınmasına yönelik verdikleri kanun teklifine yanıt verilmediği, daha sonra teklife dair verdikleri hiçbir yazıya dönülmediği, katliam karşısında tüm dünya gibi Türkiye devletinin de kör, dilsiz ve sağır kaldığını ifade eden Uca, açıklamasında şunları dile getirdi:
Tüm dünyanın sadece izlemekle kaldığı bu büyük yıkıma, yaşanan bunca acıya rağmen Şengal’i mağduriyet üzerinden konuşmak yanlış. Yaralarını sarmaya ve Şengal’i yeniden inşa etmeye çalışan Êzidîler yaşadıkları bu soykırıma rağmen başını asla eğmemiştir. Bugün Şengalliler bir yandan çadırlarda yaşarken bir yandan kendilerini savunma gayreti gösteriyor. Şengal halkı, Şengal’i yeniden inşa ediyor. Kadın meclisleri, gençlik meclislerini kuran Şengalliler bir daha aynı katliama maruz kalmamak için statü ve öz savunma güçlerini oluşturuyor. Başları dik bir şekilde yeni yaşamı kuran bu direngen halkın yaralarını sarmak, katliamı tanımak ve Êzidî halkının talepleri doğrultusunda çalışma gerçekleştirip, bu halkın mücadelesine destek vermek hepimizin ortak görevidir. Kadim Êzidî toplumunun kutsal topraklarını barındıran ülkelerden biri olarak Türkiye de Şengal’de yaşananları soykırım olarak tanımalı, Êzidî halkının maruz kaldığı, katliam, etnik temizlik, tehcir sebebiyle 3 Ağustos gününü Êzidî Soykırım Günü olarak kabul etmelidir. Şengal’de yaşanan katliamı asla unutmayacağız, Şengal’i unutmak Kürt halkının yaşadığı acıları unutmak, görmezden gelmektir. Şengal’in kadınlarını, çocuklarını unutmak tarihi inkâr etmektir.
İstanbul’da anmaya engel
Katliamda geçirilen Ezidîleri Taksim Tünel Meydanı’nda anmak isteyen HDP İstanbul Kadın Meclisi’nin eylemi polis tarafından engellendi. Aralarında HDP milletvekillerinin de bulunduğu çok sayıda kadın Tünel Meydanı’nda bir araya geldi. Kaymakamlığın “eylem yasak yasak” kararını ileri süren polis, açıklamaya izin vermedi. Kadınlar ise, anayasal hakları olan basın açıklamasının engellenemeyeceğini belirterek tepki gösterdi. Bir süre devam eden tartışmaların ardından kadınlar Şişhane Metro çıkışına doğru yürüdü.
Burada tekrar polis engeliyle karşılaşan kadınlar, yeniden ablukaya alındı. Genel Bilgi Taraması’ndan (GBT) geçirilen kadınlar daha sonra HDP İl Örgütü’ne giderek açıklama yaptı.
Basın açıklamasını Alıkonulan Kadınlar İçin Mücadele Platformu adına Hatice İpek yaptı. 3 Ağustos 2014’te bütün dünyanın canlı tanıklığında gerçekleşen bir soykırımı 73’üncü ferman olarak yaşayan Êzidîlerin, 21’inci yüzyılın en korkunç vahşetine maruz kaldıklarını hatırlatan İpek, “Kurtuluşu deniz aşırı ülkelere gitmek olarak düşünmeleri, onları insan tacirleri ve insan kaçakçılarının hedefi haline getirdi. Yaptıkları bu ölüm yolculuklarında binlercesi ölüme terkedilmiş, ulaştıkları yerlerde de en asgari düzeydeki insan hakları bile görmezden gelinerek soykırımın yeni ve güncel etkileri sürdürülmüştür” dedi.
Hesabı sorulmamış kıyımlar yenilerinin habercisidir
Tarihin karanlık sayfalarına geçen 3 Ağustos’un “Kadın kırımı ve Soykırıma karşı Uluslararası Eylem Günü” olarak kabul edilene kadar mücadelelerini alanlarda, uluslararası mecralarda, ulus üstü yargı mekanizmaları nezdinde sürdüreceklerinin vurgulayan İpek, “Unutulmasın ki, hesabı sorulmamış kıyımlar, yenilerinin habercisidir” dedi. İpek, her yerde kadın dayanışmasıyla mücadelelerini yükselteceklerini dile getirdi.
